İstanbul'daki kentsel dönüşüm, şehirdeki esnaf ve sanatkârların yaşamını derinden etkiliyor. Şehirdeki 270 bin esnafın çoğu, hızla artan kiralar nedeniyle işlerini sürdüremiyor. Özellikle sokak aralarında faaliyet gösteren esnaf, yenilenen binalardaki kiraların yüzde 100 ile 400 arasında artması sonucu dükkanlarını kapatmak ya da semt değiştirmek zorunda kalıyor.

İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, bu sorunun sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir problem olduğunu belirterek, çözüm önerilerini gündeme getirdi. İSTESOB verilerine göre, İstanbul'da 270 bin esnaf ve sanatkâr bulunuyor, bunların yüzde 80'i sokak aralarında faaliyet gösteriyor. Kentsel dönüşümle birlikte, özellikle yenilenen binalarda kiraların dramatik şekilde artması, esnafı zor durumda bırakıyor. Kiralar, semtine bağlı olarak yüzde 100 ile 400 arasında artış göstermiş durumda.

Yılmaz, birçok esnafın yüksek kiralar yüzünden iş yerini kaybettiğini belirterek, “Esnaf yüksek kiralara taşınarak işini devam ettirmeye çalışıyor ancak maliyetleri karşılayamayanlar kepenk kapatmak zorunda kalıyor. Ayrıca kalfalıktan ustalığa geçen yeni esnaflar dükkân bulamadığı için meslekler kayboluyor” dedi. Yılmaz, mahalle esnafının korunması için mini sanayi siteleri kurulması gerektiğini de vurguladı.

Kiraların Artışı ve Taşınan Esnaf

Birçok esnaf, müşteri kaybetmemek için yüksek kira artışlarına rağmen yer değiştirmeye zorlanıyor. 27 yıldır aynı yerde bakkallık yapan Ercan Aslan, eski dükkânına yakın bir yere 4 katı kiraya taşındığını söyledi. 34 yıllık marangoz dükkanını terk etmek zorunda kalan Yavuz Karamürsel ise, yeni işyerine 45 bin TL kira ödeyerek taşındığını belirtti. Elektrikçi Ersan Kubal da, yeni yerinde yüzde 100 zamlı kira ödediğini fakat bu yerin de kısa zamanda kentsel dönüşüm kapsamına alınacağını ifade etti.

Bazı esnaflar ise yüksek kiralar nedeniyle mesleklerini bırakmak zorunda kaldı. 30 yıldır lastikçilik yapan bir esnaf, uygun kiralı bir dükkan bulamadığı için mesleğini terk ettiğini dile getirdi.

Kiraların En Fazla Artığı Bölgeler

2024 yılında işyeri kiralarının en fazla arttığı bölgeler arasında Bağdat Caddesi, Karaköy, İstiklal Caddesi ve Başakşehir Gölet Parkı yer alıyor. Bu bölgelerdeki yüksek kira artışları, esnafın işlerini sürdürme konusunda büyük zorluklar yaşamasına neden oluyor.