Hazine ve Maliye Bakanlığı, yaptığı mevzuat düzenlemeleri ve saha denetimleriyle akaryakıt sektöründeki kayıp ve kaçakçılığın önüne geçmeyi hedefliyor. Akaryakıt istasyonlarına yönelik yapılan bu denetimler, özellikle sektördeki kayıt dışılığı engellemeye yönelik önemli adımlar atıldığını gösteriyor.

Bakanlık tarafından açıklanan vergi borçluları listesinde çok sayıda akaryakıt firmasının yer alması, sektördeki kayıt dışılıkla mücadele kapsamında yapılan düzenlemelerin ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu.

Ödeme Kaydedici Cihaz Düzenlemesi
Akaryakıt istasyonlarındaki pompalara ödeme kaydedici cihaz bağlanmasıyla ilgili ilk düzenleme 2003 yılında yapılmıştı. Ancak, zamanla bu sistemle ilgili suiistimallerin artmasıyla birlikte yeni tedbirler devreye alındı. İlk olarak, ödeme kaydedici cihazların güvenlik düzeyleri artırıldı ve cihazlar, dışarıdan müdahale edilemeyen, anlık veri iletimi sağlayabilen yeni nesil pompa cihazlarıyla değiştirildi. Bu düzenlemeyle, cihazlara dışarıdan müdahale edilmesi engellendi ve akaryakıt satışlarına ilişkin tüm veriler anlık olarak yetkililere iletilmeye başlandı.

Yasal Düzenlemeler ve Teminat Uygulaması
Akaryakıt sektöründe yasal düzenlemeler de önemli bir değişim geçirdi. Faturaların, mal teslimi veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunlu hale getirildi. Ayrıca, akaryakıt dağıtıcıları ve bayilerden, faaliyetlerine devam edenlerle birlikte, ilk kez lisans alacaklardan teminat alınmaya başlandı. Teminat verilmediği takdirde faaliyetlerin durdurulması gibi yaptırımlar getirildi. Bu uygulama, sektörün mali yönden daha sağlıklı hale gelmesine katkı sağladı. 2018 yılında 120 civarında olan dağıtıcı lisansı sayısı, bu adımın ardından 35’e düştü.

Kaçakçılık Suçları ve Cezalar
Dışarıdan müdahaleyle satışların kayıt altına alınmasının engellenmesi, verilerin değiştirilmesi, silinmesi ya da yanlış bilgi gönderilmesi gibi fiiller, vergi kaçakçılığı suçu olarak kabul edildi. Bu tür suçlar, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasını gerektirecek şekilde cezalandırılacak. Ayrıca, lisans iptali, geçici durdurma ve idari para cezaları gibi yaptırımlar getirildi.

Saha Denetimleri ve Yeni Düzenlemeler
Akaryakıt istasyonları, sosyal güvenlik ve vergi borçları açısından da denetleniyor. Lisans başvurusu, tadili ya da süre uzatımı taleplerinin yerine getirilebilmesi için, mükelleflerin borçlarını ödemiş olmaları şartı getirildi. Ayrıca, akaryakıt dağıtıcılarının aldıkları akaryakıtı başka bir dağıtıcılara satmaları yasaklandı.

Bu yılın 10 ayında, akaryakıt ve LPG istasyonlarında 4 bin 475 mükellef, 53 bin 396 pompa ve 293 bin 966 tabanca denetlendi.

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS)
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgisinin yeni nesil ödeme kaydedici cihazlara otomatik iletilmesini sağlayacak olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ni (UTTS) devreye soktu. Bu sistem, taşıt plakalarının elle yazılmadan, sistemdeki bileşenlerle ödeme cihazlarına otomatik olarak aktarılmasını sağlayacak ve usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesinin önüne geçilecek.

Yükümlülükler ve Uyum Süreci
UTTS uygulaması, 1 Ocak 2025 itibarıyla tüm akaryakıt istasyonları için zorunlu olacak. 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren ise sıfır taşıtlar da sisteme dahil edilecek. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sektördeki rekabet eşitliğinin sağlanması ve vergi kaybının önlenmesi adına yapılan bu düzenlemelerin önemine dikkat çekti.

Şimşek, “Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmeleri gerekecek. Akaryakıt istasyonlarının, bu sistemin kurulması ve işletilmesi sürecinde gereken desteği vermeleri önem taşıyor” dedi.