Pasifik Okyanusu’nun Derinliklerinde Keşfedilen ‘Karanlık Oksijen’ Bilim Dünyasında Çığır Açıyor

Pasifik Okyanusu'nun güneş ışığının ulaşamadığı derinliklerinde gerçekleştirilen bir araştırma, bilinmeyen bir fenomeni gün yüzüne çıkardı. Bilim insanları, burada bulunan ve tuhaf şekillerdeki polimetalik nodüllerin fotosentez olmadan oksijen ürettiğini keşfetti. Bu bulgu, yaşamın başlangıcı ve evrimiyle ilgili mevcut anlayışımızı sorgulamamıza neden olabilir.

Oksijen Üreten Metal Nodüller

Pasifik Okyanusu'nun dört kilometre altındaki zifiri karanlık bölgelerde yapılan incelemelerde, bitkiler ve algler gibi fotosentez yapan organizmaların aksine, patatese benzeyen ve neredeyse AA piller kadar elektrik üreten metal nodüller tarafından oksijen üretildiği tespit edildi. Araştırmacılar, bu bulguların gezegenin oluşumuna dair önemli çıkarımlara yol açabileceğini belirtiyor.

Araştırma Alanı ve Madencilik Planları

Araştırma, Hawaii ve Meksika arasındaki Clarion-Clipperton Bölgesi'nde (CCZ) gerçekleştirildi. Bu bölge, nodülleri toplamak isteyen maden şirketleri tarafından hedef alınmış durumda. Kanada merkezli The Metals Company gibi şirketler, bu nodülleri bataryalarda, akıllı telefonlarda, rüzgar türbinlerinde ve güneş panellerinde kullanılan metaller açısından zengin olduğunu belirtiyor.

Karanlıkta Oksijen Üretimi

İskoç Deniz Bilimi Derneği’nden (SAMS) Andrew Sweetman'ın liderlik ettiği ekip, deniz tabanındaki oksijen seviyelerini ölçmeyi amaçlıyordu. Bentik oda adı verilen bir mekanizma kullanarak yapılan ölçümlerde, organizmaların nefes alması sonucu oksijenin azalması beklenirken, tam tersi bir artış gözlemlendi. Bu durum, araştırma ekibini şaşırttı ve testlerin tekrar edilmesi gerekti.

Sweetman, nodüllerde neredeyse AA piller kadar yüksek voltajlarda elektrik bulduklarını belirtti. Bu elektrik yükü, deniz suyunun elektrolizi yoluyla hidrojen ve oksijene ayrılması sürecinde rol oynuyor olabilir.

Evrimsel Süreçte Yeniden Değerlendirme

SAMS direktörü Nicholas Owens, bu bulguların okyanus bilimi açısından son yılların en heyecan verici keşiflerinden biri olduğunu vurguladı. Fotosentez dışında oksijen üretiminin bulunması, gezegenimizdeki karmaşık yaşamın evriminin nasıl başladığına dair görüşlerimizi yeniden gözden geçirmemizi gerektiriyor. Geleneksel görüş, oksijenin ilk olarak üç milyar yıl önce siyanobakteriler tarafından üretildiğini öne sürüyor. Ancak bu yeni bulgu, yaşamın kara dışında da başlayabileceğini gösteriyor.