Dünya Çocuk Günü’nde Türkiye’nin çocuk hakları karnesine baktık. UNICEF ve OECD verilerine göre bu konudaki durum pek de iç açıcı değil. OECD ülkeleri arasında en mutsuz çocuklar Türkiye’de. Her üç çocuktan biri yoksul.

Bugün 20 Kasım Dünya Çocuk Günü. UNICEF ve OECD’nin yayınladığı istatistikler, bu haklar konusunda alınması gereken çok yol olduğunu gösteriyor. Bunlara göre, Türkiye’de eğitim harcamaları artsa da özellikle okul öncesi eğitimde problemler devam ediyor. OECD ülkeleri arasında en mutsuz çocuklar da Türkiye’de. Her üç çocuktan biri yoksul. İşte Türkiye’nin çocuk karnesi:

OKUL ÖNCESi EĞİTİMDE GERİDE
OECD’ye göre Türkiye’nin en düşük performans gösterdiği alanların başında okul öncesi eğitim geliyor. ‘Eğitime Bir Bakış 2018’ raporunda, son 10 yılda katılım artmasına rağmen Türkiye’nin hâlâ geride kaldığı hatırlatılıyor. 3-5 yaş düzeyindeki yüzde 37’lik oran, organizasyonun yüzde 86’lık ortalamasının çok uzağında. Üç yaş düzeyinde eğitim alanların oranıysa çok daha düşük. OECD’de yüzde 76, Türkiye’de ise yüzde 9. Erken çocukluk eğitiminde Türkiye’de 3 bin 591 dolar harcanırken, OECD’de 8 bin 638 doları buluyor.

BEŞ YAŞ ALTI ÖLÜM FAZLA
Türkiye’de 1990’da beş yaş altında her 1.000 çocuktan yaklaşık 75’i hayatını kaybederken, UNICEF’in verilerine göre 2016’da 12.7’ye kadar geriledi. Türkiye; Brezilya, Meksika ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan diğer ekonomilerden daha iyi bir orana sahip. Ancak Avrupa, Kuzey Amerika ile Doğu Asya’nın gelişmiş ekonomilerinin performansını yakalayamıyor. Almanya’da her 1.000 çocuktan 3.8’i, İtalya’da 3.3’ü ve Norveç’te ise 2.6’u beş yaşına giremeden hayatını kaybediyor.

HER ÜÇ ÇOCUKTAN BİRİ YOKSUL
OECD 2016 verilerine göre Türkiye, İspanya ile birlikte Macaristan’dan sonra çocuk yoksulluğunun en çok artış gösterdiği ülkeler arasında. Çocuk yoksulluğu 2007’den 2011’e, yüzde 5’ten fazla arttı. Türkiye bu oranla ekonomik kriz yaşayan Yunanistan’ın yüzde 3.2’lik oranını geride bıraktı. OECD’nin üye ülkelerinde çocuk yoksulluğu oranlarına bakıldığında Türkiye, İsrail’in ardından yüzde 28.4 ile en kötü ikinci dereceye sahip.

ZORBALIK SORUNU
OECD’nin PISA 2015 kapsamında yaptığı anket sonuçlarına göre, Türkiye’de öğrencilerin yüzde 19’u okullarında ayda birkaç kez sözel veya fiziksel şiddete uğruyor. Zorbalığın giderek yaygınlaşması, çocukların gelişimini olumsuz etkiliyor. Hong Kong, Letonya, Dominik Cumhuriyeti, Malezya, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Tunus ve Tayland gibi birçok ülkede bu oran yüzde 25’in üzerinde. En düşük oran Tayvan, Güney Kore, Hollanda, İrlanda ve Portekiz’e ait.

EN MUTSUZLAR TÜRKİYE’DE

OECD’nin PISA 2015 kapsamında yayınladığı raporu ‘Öğrenci Refahı’na göre 28 ülke arasında 15 yaş düzeyinde en mutsuz çocuklar Türkiye’de. 10 üzerinden 6.12 puanla son sırada yer alan Türkiye’nin önünde 6.26 puan ile Güney Kore ve 6.80 ile Japonya yer alıyor. En mutlu öğrenciler ise Meksika ve Finlandiya’da. Türkiye’de ‘sınava iyi hazırlanmasına rağmen çok kaygı duyduğunu’ söyleyen öğrenci oranı 58.8. Her iki öğrenciden biri ise ders çalışırken stres yaşıyor.

Ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir değişim oranı olarak tanımlanan ‘satın alma gücü paritesi’ dikkate alındığında, ilkokuldan yükseköğretime kadar öğrenci başına yıllık 4 bin 652 dolar ayrılıyor. OECD ortalamasıysa, 10 bin 391 doları buluyor. Türkiye, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın 4.8’ini eğitime ayırırken, OECD’de bu oran yüzde 5.