Türkiye'nin nüfusu 2023'te 85 milyon iken, 2030'da 88 milyona ulaşması bekleniyor. TÜİK’in projeksiyonlarına göre, 2075'te her üç kişiden biri yaşlı olacak. Üç farklı senaryoya göre hazırlanan araştırmada genç nüfusun azalmadığı bir seçenek bulunmuyor. İşte "Türkiye'nin nüfusu nasıl değişecek?" sorusuna detaylı yanıtlar ve 2030, 2050 ve 2100 için öngörüler...

Türkiye'nin Gelecekteki Nüfus Profili: Yaşlı Nüfus Artıyor, Genç Nüfus Azalıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) projeksiyonlarına göre, Türkiye'nin nüfusu 2100 yılına kadar 77 milyonun altına düşecek. Nüfusun yaş yapısının önemli bir göstergesi olan ortanca yaşın 2050'de 44,8, 2100'de ise 52,2 olması bekleniyor. Yaşlı nüfus oranının 2050'de %23,1'e, 2075'te %31,7'ye ve 2100'de %33,6'ya çıkacağı öngörülüyor. Çalışma çağındaki nüfus oranının ise 2100'de %54,6'ya gerilemesi bekleniyor.

TÜİK'ten Üç Farklı Nüfus Senaryosu

TÜİK'in "Nüfus Projeksiyonları, 2023-2100" araştırmasının sonuçları, Türkiye'nin nüfus yapısındaki değişiklikleri ve geleceğe dair üç farklı senaryoyu ortaya koyuyor. Bu senaryolar, doğum, ölüm ve göç gibi demografik göstergelerdeki mevcut durumun devam edeceği, artış veya azalış eğilimleri göz önünde bulundurularak hazırlandı. Ana senaryo, düşük senaryo ve yüksek senaryo olmak üzere üç farklı nüfus projeksiyonu sunuluyor.

Ana Senaryoya Göre 2030, 2050 ve 2100 İçin Nüfus Tahminleri

Ana senaryoya göre, 2023'te 85 milyon 372 bin 377 kişi olan Türkiye nüfusunun, 2030'da 88 milyon 188 bin 221 kişiye, 2050'de 93 milyon 774 bin 618 kişiye ulaşması bekleniyor. Bu senaryoya göre, Türkiye nüfusunun 2050'li yılların ortasına kadar artacağı ve sonrasında azalmaya başlayacağı öngörülüyor. 2100 yılında ise nüfusun 77 milyonun altına düşmesi tahmin ediliyor.

Düşük Senaryo: Nüfus 2100'de 55 Milyonun Altına Düşebilir

Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceği varsayılan düşük senaryoya göre, Türkiye nüfusunun 2044'te 89 milyon 959 bin 486 kişiyle en yüksek seviyeye ulaşacağı, ardından 2100'de 55 milyonun altına düşeceği tahmin ediliyor.

Yüksek Senaryo: Nüfus 2056'da 100 Milyonu Aşabilir

Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre, Türkiye nüfusunun 2056'da 100 milyonun üzerine çıkması bekleniyor. Bu senaryo, doğurganlık hızının artacağı ve göç gibi faktörlerin nüfus artışına katkıda bulunacağı varsayımıyla oluşturulmuştur.

Ortanca Yaşın Artışı ve Nüfusun Yaşlanması Bekleniyor

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de doğuşta beklenen yaşam süresi artarken, nüfus da yaşlanmaya devam edecek. Nüfusun yaş yapısının önemli bir göstergesi olan ortanca yaşın, 2023'te 34 iken, 2050'de 44,8'e, 2075'te 51,5'e ve 2100'de 52,2'ye ulaşması bekleniyor.

Doğurganlık Oranındaki Hızlı Düşüş Projeksiyonlarda Belirleyici

Bir kadının doğurganlık dönemi olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını gösteren toplam doğurganlık hızındaki düşüşle birlikte uluslararası göç eğilimlerindeki değişim, geleceğe yönelik farklı projeksiyonların oluşturulmasına neden oldu.

Nüfusun sayıca aynı kalabilmesi, yani yenilenme düzeyinde kalabilmesi için kadın başına düşen çocuk sayısının en az 2,1 olması gerekiyor. 2001 yılında 2,38 olan toplam doğurganlık hızı, 2003 ve 2014 yılları arasında 2,1 düzeyinde durağan seyir gösterdi. Ancak bu yıldan sonra aşırı düşüşle 2023 yılında 1,51'e kadar geriledi. Doğurganlık hızındaki bu düşüş, nüfus projeksiyonlarını doğrudan etkiledi.

Türkiye'de 2075'te Her 3 Kişiden 1'inin Yaşlı Olması Bekleniyor

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2023 yılı sonuçlarına göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ilk kez %10'un üzerine çıktı. Ana senaryo dikkate alındığında, yaşlı nüfus oranının 2050'de %23,1'e, 2075'te %31,7'ye ve 2100'de %33,6'ya ulaşması bekleniyor.

Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısındaki değişimin süreceği tahmin ediliyor. Bu değişimi gösteren nüfus piramitleri 2023 ve 2075 yılları için incelendiğinde, doğurganlıktaki değişim, yaşlı nüfustaki artış ve genç ile çalışma çağı nüfusundaki azalış, üç senaryoda da açıkça görülüyor.

Çalışma Çağındaki Nüfusun 2100'de %54,6'ya Gerilemesi Bekleniyor

Projeksiyonlara göre, 15-64 yaş grubundaki çalışma çağındaki nüfusun oranı 2023'te %68,3 olarak kaydedildi. Bu oranın 2050'de %61,9'a, 2075'te %55,9'a ve 2100'de %54,6'ya düşeceği öngörülüyor.

Çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı ise 2023 yılında %21,4 idi. Ana senaryoya göre bu oranın 2050'de %15,1'e, 2075'te %12,4'e ve 2100'de %11,8'e gerileyeceği tahmin ediliyor.

Demografik Fırsat Penceresi 2030'un İlk Yarısında Kapanacak

Bağımlı nüfusun toplamının, çalışma çağındaki nüfusun yarısından az olduğu dönem, "demografik fırsat penceresi" olarak nitelendiriliyor. Çocuk nüfusun toplam nüfusun %30'undan az, yaşlı nüfusun ise %15'inden az olduğu dönemde bu fırsat penceresinin açık olduğu değerlendiriliyor.

Projeksiyon sonuçları, 2030'un ilk yarısında yaşlı nüfus oranının %15'i aşacağına ve demografik fırsat penceresinin kapanacağına işaret ediyor